คลินิกไก่ชน
ดำเนินเรื่องโดย หมอไก่

อันตรายภัยช่วงเปลี่ยนฤดู เชื้อราที่มาช่วงหน้าฝน (2)
..... ช่วงนี้กำลังเข้าสู่ช่วงหน้าฝน ช่วงที่อากาศชื้นๆ พูดถึงสภาพอากาศช่วงนี้ ค่อนข้างที่จะเย็นและก็อับชื้นครับ โรคที่พบเจอบ่อยๆในช่วงนี้ก็จะเป็นโรคติดต่อ เช่นอหิวาห์ นิวคาสเซิล หวัด คอดัง ตาเจ็บ ซึ่งผมก็ได้แนะนำไปในหลายๆฉบับก่อนไปแล้ว แต่ยังเหลือโรคที่หลายๆคนมองข้าม นั่นก็คือ ภาวะการติดเชื้อรา หรือที่คุ้นหูกันว่าโรคขี้กลาก ไม่ว่าจะในไก่ชนหรือในสัตว์เลี้ยงทั่วไปก็เจอกันได้ เพราะเชื้อพวกนี้จะชอบขึ้นตามที่อับชื้น แฉะๆเช่นในห้องน้ำ พรม ตามสุ่ม ผ้ากราดน้ำ ขนไก่
..... เชื้อราในไก่ชน ไม่ใช่แค่เรื่องของโรคขี้กลากเพียงอย่างเดียว บางท่านอาจจะมองว่าเป็นปัญหาเพียงเล็กน้อย ไม่มีสาระสำคัญมากนัก แต่หารู้ไม่ว่า นอกจากจะทำให้เป็นขี้กลากตามหน้า ตามตัวแล้ว พวกเชื้อราพวกนี้ยังทำให้เป็นแข้งผุ แข้งถก หรือเหน็บเสี้ยนด้วย หรือบางครั้งเกิดขึ้นพร้อมกับการเกิดคอดอกในคอ ถ้าติดเชื้อบริเวณหูก็เกิดเป็นขี้หูเหลืองๆเหม็นๆ ถ้าติดเชื้อที่เป็นที่ขอบตาก็ทำให้ขอบตามีสะเก็ด บวม ทำให้การมองเห็นไม่ดี รวมไปถึงการนอนหลับไม่เต็มที่ เชื้อพวกนี้จะทำให้คัน และผิวหนังมีการอักเสบตามมา ส่วนคันแค่ไหนก็ลองนึกภาพเวลาเราเป็นเชื้อราตามตัว เป็นวงๆสะเก็ดๆหรือเชื้อราในร่มผ้า สังคังก็เป็นเชื้อราเช่นกันครับ ไก่จะไม่ค่อยได้นอน ไก่จะผอมลงๆ หรือเชื้อราบางชนิดอาจจะติดเข้าไปในกระแสเลือดหรือสมองได้ครับ เวลาออกกำลังก็จะไม่ค่อยมีแรง หรือแม้กระทั่งเชื้อราที่ติดมากับอาหาร เช่นเชื้อราอัลฟาท็อกซิน พวกนี้ก็ทำให้เกิดอาการหน้าซีด ผอม หมดเรี่ยวแรงได้เช่นกัน
..... สาเหตุของเชื้อราอีกอย่างคือความสะอาด หากที่อยู่มีการหมักหมม อับชื้น มีความชื้นในคอกสูง ก็มักจะเกิดภาวะติดเชื้อยีสต์ เชื้อรา แบคทีเรีย หรือติดเชื้อหลายอย่างพร้อมกันขี้หูเป็นหนอง สีคล้ายเนย มีกลิ่นเหม็นๆเปรี้ยวๆ ตามพื้นตามพรม คอกไก่ เล้าไก่ คนเลี้ยงต้องหมั่นสังเกตุนะ
..... อาการของเชื้อรา เมื่อไก่ติดเชื้อราบริเวณต่างๆจะมีอาการประมาณนี้ ที่เจอบ่อยๆคือขี้กลาก จะมีสะเก็ดสีขาวเกาะอยู่ตามตัว ใบหน้า ถ้าเป็นตรงหูมักจะทำให้เป็นหูน้ำหนวก สังเกตุง่ายๆหากเป็นเชื้อราหรือยีสต์จะมีขี้หูคล้ายๆก้อนเนย มีกลิ่นอับๆ หากมีน้ำหนองกลิ่นเปรี้ยวๆคราวๆส่วนมากก็จะมีการติดเชื้อแบคทีเรียด้วยครับ อาจจะพบได้ทั้งหนองเปียกหรือคราบแห้งๆ เป็นตรงข้อพับขา ก็จะทำให้เกิดโรคเหน็บเสี้ยน หรืออาการที่มีสะเก็ดที่ข้อพับ ชื่อนี้เป็นชื่อภาษาชาวบ้านที่เรียกกันมานานมากตั้งแต่โบร่ำโบราณ ผมเองก็ไม่ทราบว่าแปลว่าอะไร หรือศัพท์ทางการแพทย์ก็ยังไม่แน่ใจว่าเรียกว่าอะไรแต่ละตัวอาการก็แตกต่างกันไป แต่เท่าที่ผมสัมผัสและศึกษามา โรคนี้เกิดขึ้นจากสาเหตุหลักๆคือเชื้อรา ตัวไร แมลงหรือการเสียดสีเวลาออกกำลังกาย การกดทับนานๆ การอับชื้นบริเวณข้อพับ ซึ่งเชื้อรานี้ชอบกระจายเมื่อบริเวณพื้นคอกมีความชื้น แฉะ พรมปูพื้นสกปรก โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน เชื้อราในข้าวเปลือก ข้าวโพด ในอาหาร หรือในยา
..... บางครั้งปัญหานี้ หลายท่านอาจจะมองข้ามไป เพราะคิดว่าคงไม่ได้สำคัญอะไรมากมาย ส่วนมากจะเน้นที่ใช้ยาบำรุงใช้ยารักษา แต่ไม่ค่อยจะเน้นการป้องกัน เช่น เชื้อรา เชื้อโรคที่มาในอาหารมีหลายชนิดมาก เพราะอาหารไก่ของเราส่วนมากทำมาจากผลผลิตทางการเกษตร พืช ผัก มีความชื้นสูง มักจะมีเชื้อราปนเปลื้อนมาด้วย เชื้อราที่เจอได้บ่อย เช่น อะฟลาท็อกซิน สเตอริกมาโตซิสติน กรดเเพนิซิลลิก โอคราท็อกซิน ซิทรินิน พาทูนิน สารพิษจากเชื้อราชนิดอื่นๆเป็นต้น รวมไปถึงอาหารเก่า ที่เป็นก้อน ไม่ว่าจะเกิดจากที่เราให้อาหารเยอะเกินไป จนมันเก่าแล้วเกาะตัวกันเป็นก้อน หรือจะเพราะว่า ไก่บ้วนน้ำลายลงไปในรางอาหาร หรืออาจจะเพราะอาหารมีความชื้น เปียกน้ำ ย่อมไม่เป็นผลดี หากไก่ได้กินอาหารนั้นเข้าไป
   ผลเสียจากเชื้อรา 
- บางชนิดทำให้ขี้ขาว 
- บางชนิดทำให้ผอม 
- บางชนิดก็ทำลายตับ ทำให้ซีด ทำให้หมดแรง 
- เชื้อบิด เชื้อที่ทำให้เกิดโรคคอดอก รวมไปถึงเป็นสารก่อมะเร็ง 
- เชื้อราพวกนี้จะทำลายไขมันในเลือด ทำลายกรดอะมิโน ตับ ม้ามจะใหญ่ขึ้น ไก่ก็จะโตช้า ผอม แม่ไก่จะไข่น้อยลง พ่อพันธุ์น้ำเชื้อจะไม่ค่อยแข็งแรง บางตัวอาจถึงตาย
.... ส่วนมากมักพบเชื้อราพวกนี้ใน ข้าวเปลือก กากถั่วลิสง  ข้าวโพดเม็ด ข้าวโพดป่น กากมะพร้าว รำ ซึ่งสามารถปนเปลื้อนมาตั้งแต่เมล็ดก่อนปลูก ระหว่างการปลูก ระหว่างเก็บเกี่ยว ระหว่างบรรจุหีบห่อ ระหว่างขนส่ง ระหว่างการเก็บก่อนนำไปเลี้ยงสัตว์
   วิธีการทำลายเชื้อรา
- ถ้าเมล็ดพืชที่ผ่านการต้ม อบ นึ่ง คั่ว ผ่านความร้อนมา หรือผ่านการตากแดดมา ก็จะช่วยทำให้เชื้อราลดลงได้
- คัดแยกเอาเมล็ดที่มีเชื้อราออก
- ใช้สารดูดซับเชื้อรา 
- ใช้ยาเจนเชี่ยน หรือยาแสงหมึก ผสมน้ำดื่มได้นะครับ
- สถานที่เก็บอาหารควรมีพื้นที่ยกสูงจากพื้นห้อง ห้องเก็บอาหารต้องสะอาด ไม่อับชื้น มีหลังคา ปิดได้มิดชิด กันแดดกัน
ฝน สามารถป้องกันนก หนู แมลงรบกวนได้ ซึ่งสัตว์พวกนี้จะมาสร้างความเสียหายให้กับอาหาร และถ่ายมูลเป็นแหล่งผนเปลื้อนเชื้อโรคได้ด้วยครับ
   หวังว่าข้อมูลพวกนี้จะพอเป็นแนวทางป้องกันโรคที่เราเจอบ่อยๆที่มาจากสาเหตุที่หลายๆท่านอาจมองข้าม