คลีนิคไก่ชน ตอน.6

ดำเนินเรื่องโดย หมอไก่

ปัญหาของแม่ไก่ ตอนที่.2 "แม่ไก่ไข่ค้าง แม่ไก่ไข่ไม่ออก"

     .......สวัสดีครับท่านผู้อ่าน แฟนๆนิตยสารทุกๆท่าน ช่วงนี้เป็นช่วงที่หลายๆท่านกำลังสู้ภัยโควิด ขอให้ทุกท่านปลอดภัยผ่านไปด้วยกันนะครับ อย่างน้อยก็มีเวลาอยู่กับครอบครัว อยู่กับสิ่งที่เรารักมากขึ้นครับ ช่วงนี้ไก่ตัวรักตัวเก่งของเราไม่ได้ออกศึกเพราะสนามปิด บางท่านกำลังเพาะพันธุ์ผลิตทายาทตัวเก่งเอาไว้  ยิ่งในยุคที่ไก่ชนราคาแพงยิ่งกว่าทองคำ ทำให้มีการหันมาผลิตลูกไก่กันมากขึ้น มีการนำเทคโนโลยีหลายๆอย่างมาช่วยในขั้นตอนการผลิตลูกไก่ แต่การที่เราเร่งฝืนธรรมชาติของไก่มากเท่าไหร่ มันก็ยิ่งนำมาซึ่งปัญหามากเท่านั้น ยกตัวอย่าง กรณีที่เกิดจากการที่เราเร่งให้แม่ไก่นั้นไข่มากกว่าปกติ ให้แม่ไก่ไข่บ่อยๆ จะนำมาซึ่งภาวะขาดแคลเซียม ไข่ค้างมดลูกทะลัก บางซุ้มบางฟาร์มมีการนำแม่ไก่มาเตะเช็คลีลาการชนและเบอร์แข้ง ถ้าเตะในช่วงที่กำลังจะไข่ มีไข่ในท้องอาจทำให้เกิดปัญหาไข่แตกในท้อง ไข่ค้างได้คับ
  อาการแม่ไก่ไข่ค้าง
   ต้นเหตุของปัญหา แม่ไก่ไม่ไข่ แม่ไก่ก้นทะลัก ( rectal prolape ) เป็นอาการที่เราสังเกตุได้ง่าย (ตามรูป) จะมีลักษณะคล้ายเนื้อแดงๆออกมาตรงรูทวาร อาจจะเป็นส่วนของลำไส้ มดลูก ท่อนำไข่ ที่ถูกดันจากข้างในออกมา ส่วนมากจะเกิดจากการพยายามเบ่งไข่หรือขี้ต๊อก ขี้แข็ง แล้วส่วนที่ทะลักออกมานั้นโดอากาศ โดนสิ่งสกปรกหรือโดนจิกก็จะมีการอักเสบติดเชื้อ จะคล้ายๆกับโรคริดสีดวงในคน
  สาเหตุ
-โดยทั่วๆ มักจะเกิดกับไก่ที่ตีกันในช่วงที่มีไข่ในท้อง 
-ไข่ใบใหญ่ ไข่นิ่ม แล้วเบ่งไม่ออก
-ไก่ที่อายุมากๆ หรือไข่ที่เราเร่งให้ไข่มากเกินไป กล้ามเนื้อหย่อนยานตามวัยครับ 
-เกิดจากการไข่ที่ฟองไข่ขนาดใหญ่ๆ ไข่แฝด แล้วเบ่งไข่ไม่ออก ทำให้มีการอักเสบ ติดเชื้อ 
-ไข่ขาดแคลเซียม ทำให้เปลือกไข่นิ่ม ทำให้เบ่งออกมาลำบาก บางครั้งจะพยายามเบ่งจนทำให้ก้น
-มดลูกทะลัก กรณีนี้ส่วนมากเกิดกับแม่ไก่ที่ไข่บ่อยๆหรือได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ โดยเฉพาะแคลเซียม ซึ่งแคลเซียมเป็นส่วนประกอบสำคัญในการสร้างเปลือกไข่ แล้วก็เป็นส่วนของพลังงานในการเบ่งไข่ โดยปกติหลังจากไข่เสร็จก็จะมีช่วงที่แม่ไก่ฟักไข่ แม่ไก่เลี้ยงลูก กว่าจะอย่าลูกแล้วกลับมาไข่อีกรอบก็จะใช้เวลาหลายเดือน แต่ในทางกลับกัน ช่วงนั่นจะเป็นช่วงที่แม่ไก่ได้พักฟื้นร่างกาย ได้มีโอกาสได้สะสมสารอาหารมากขึ้น แต่ถ้าเราเร่งให้แม่ไก่ไข่อย่างเดียว(ใช้ตู้ฟักหรือแม่มือปืน)ก็จะทำให้แม่ไก่ไม่ได้พัก ทำให้ในร่างกายเกิดภาวะ "ขาดแคลเซียม" ได้ครับ 
-เกิดได้อีกกรณี คือการติดเชื้อที่ระบบย่อยอาหารตอนปลายหรือลำไส้ ครับ เกิดจากการกินสิ่งแปลกปลอม น้ำหรืออาหารที่สกปรก ทำให้เกิดการอักเสบตามมา 
-ได้รับอาหารหรือสารอาหารไม่เพียงพอ ขาดพวกผัก หญ้า พืชสีเขียว ซึ่งจะเป็นตัวช่วยเรื่องระบบขับถ่าย ระบบลำไส้ 
-ภาวะเครียด เครียดจากการเลี้ยงแบบแออัด เครียดจากเคลื่อนย้ายช่วงกำลังไข่ โดนจิกก้น โดนตีช่วงกำลังมีไข่ครับ
  การป้องกันและการรักษา
-ถ้าเราสังเกตุไก่ก้นย้อยๆทำท่าจะไข่แต่ไม่ไข่ หรือพยายามเบ่งไข่แต่ไม่ออก ต้องลองคลำดูที่ก้นก่อนว่ามีไข่ค้างมั้ยอาจจะต้องใช้ความชำนาญพอสมควร หรืออาจจะใช้วิธีเอ๊กเรย์ที่โรงพยาบาลสัตว์ทั่วไป จะชัวร์ที่สุดครับ ถ้าไข่ค้างอาจจะใช้วิธีล้วงออก ดีนออก หรือให้สัตวแพทย์ทำการผ่าออกครับ
-ต้องแยกขังเดี่ยวในที่สะอาดก่อน เพื่อจะสะดวกต่อการรักษาและป้องกันไก่ตัวอื่นจิกก้นและลดการติดเชื้อ
-กรณีมีตูดทะลักด้วย ต้องทำการล้างทำความสะอาดส่วนบริเวณที่หลุดออกมาโดยน้ำเกลือล้างแผลหรือน้ำสะอาดผสมน้ำยาล้างแผล(ทิงเจอร์,เบตาดีน)และดันกลับเข้าไป (กรณีที่ดันไม่เข้า จะใช้น้ำตาลทรายโรยตรงเนื้อเยื่อที่บวมเพื่อดูดซับน้ำ ทิ้งไว้ซักพักก็จะทำให้ส่วนที่หลุดออกมามีขนาดเล็กลง อย่าลืมล้าง     คราบน้ำตาลก่อนแล้วค่อยกลับเข้าไป)
-กรณีเป็นไม่เยอะ อาจจะไม่ต้องเย็บ แต่ถ้าเป็นเยอะหรือดันเข้าแล้วหลุดออกอีก จะต้องเย็บปิดช่องทวารให้แคบลงโดยเย็บฝั่งซ้ายและขวาของรูทวารเพื่อให้แคบลง แต่ห้ามเย็บปิดทั้งหมดนะครับ เหลือรูให้ขี้ได้ ให้กินอาหารนิ่มๆย่อยง่าย ให้ทีละน้อยๆแต่ให้บ่อยๆเอา ทิ้งไว้ซัก 1-2 สัปดาห์ให้ลำไส้เข้าที่แล้วค่อยตัดไหมออก(กรณีที่ให้ไข่อยู่ ไม่ควรเย็บเพราะถ้าไข่ไม่สามารถออกมาได้เพราะช่องแคบ อาจเกิดปัญหาตามมาอีกได้ครับ)
-ฉีดยาลดอักเสบคู่กับให้ยาปฏิชีวนะ หรือให้กิน ก็ได้ครับเพื่อป้องกัน
-รักษาการติดเชื้อ ประมาณ 1 สัปดาห์ ยาที่ได้ผลดีในระบบลำไส้อาทิเช่นซัลฟา เอ็นโร เป็นต้น 
-ส่วนยาทาแผลก็ใช้พวกเบตาดีน เจนเชี่ยนไวโอเลต(ยาม่วง)
-ในกรณีที่ต้องการให้แม่ไก่ไข่บ่อยๆต้องเสริมพวกอาหารไก่ไข่ เปลือกหอยป่น แคลเซียม ผักสด หญ้าสด ยาบำรุงระบบสืบพันธุ์
-ไม่เลี้ยงในที่แคบหรือแออัดจนเกินไป มีช่วงพักให้แม่ไก่ได้พักฟื้นร่างกายบ้าง
       สุดท้ายนี้ต้องขอขอบคุณทุกท่านที่ติดตามอ่านและโทรเข้ามาให้กำลังใจผมอยู่เสมอ ยังไงก็ลองดูครับ ได้ผลอย่างไรมาเล่าให้ฟังบ้างนะครับ